Page 48 - Management_agricultural_drought_2561
P. 48
41
โดยเฉพาะในชวงฤดูรอนและตนฤดูฝน และพบวาปรากฏการณเอลนีโญขนาดปานกลางถึงรุนแรงมีผลกระทบ
ทําใหปริมาณฝนต่ํากวาปกติมากขึ้น สําหรับอุณหภูมิ ปรากฏวาสูงกวาปกติทุกฤดูในปเอลนีโญ โดยเฉพาะชวง
ฤดูรอนและตนฤดูฝน และสูงกวาปกติมากขึ้นในกรณีที่ปรากฏการณเอลนีโญมีขนาดปานกลางถึงรุนแรง
อยางไรก็ตามจากการศึกษาพบวาในชวงกลางและปลายฤดูฝน ไมสามารถหาขอสรุปเกี่ยวกับสภาวะฝนในป
เอลนีโญไดชัดเจน นั่นคือ ปริมาณฝนของประเทศไทยมีโอกาสเปนไปไดทั้งสูงกวาปกติและต่ํากวาปกติหรืออาจ
กลาวไดวาชวงกลางและปลายฤดูฝนเปนระยะที่ปรากฏการณเอลนีโญมีผลกระทบตอปริมาณฝนของประเทศ
ไทยไมชัดเจน
จากผลการศึกษาพอสรุปไดกวาง ๆ วาหากเกิดปรากฏการณเอลนีโญ ปริมาณฝนของประเทศ
ไทยมีแนวโนมวาจะต่ํากวาปกติ โดยเฉพาะฤดูรอนและตนฤดูฝน ในขณะที่อุณหภูมิของอากาศจะสูงกวาปกติ
เฉพาะอยางยิ่งในกรณีที่ปรากฏการณเอลนีโญมีขนาดรุนแรง ผลกระทบดังกลาวจะชัดเจนมากขึ้น
3.2.2 ปรากฏการณลานีญา
1) ความหมายของปรากฏการณลานีญา
ปรากฏการณลานีญา หมายถึง ปรากฏการณที่กลับกันกับปรากฏการณเอลนีโญ กลาวคือ
อุณหภูมิผิวน้ําทะเลบริเวณตอนกลางและตะวันออกของแปซิฟกเขตศูนยสูตรมีคาต่ํากวาปกติ เนื่องจากลมคา
ตะวันออกเฉียงใตมีกําลังแรงมากกวาปกติ จึงพัดพาผิวน้ําทะเลที่อุนจากตะวันออกไปสะสมอยูทางตะวันตกมาก
ยิ่งขึ้น ทําใหบริเวณดังกลาวซึ่งเดิมมีอุณหภูมิผิวน้ําทะเลและระดับน้ําทะเลสูงกวาทางตะวันออกอยูแลวยิ่งมี
อุณหภูมิและระดับน้ําทะเลสูงขึ้นไปอีก ปรากฏการณลานีญาเกิดขึ้นไดทุก 2 – 3 ป และปกติจะเกิดขึ้นนาน
ประมาณ 9 – 12 เดือน แตบางครั้งอาจปรากฏอยูไดนานถึง 2 ป
2) การเกิดปรากฏการณลานีญา
กรมอุตุนิยมวิทยา (2546) ปกติลมคาตะวันออกเฉียงใตในมหาสมุทรแปซิฟกเขตรอนหรือแปซิฟก
เขตศูนยสูตรจะพัดพาน้ําอุนจากทางตะวันออกของมหาสมุทรไปสะสมอยูทางตะวันตก ซึ่งทําใหมีการกอตัวของ
เมฆและ ฝนบริเวณดานตะวันตกของแปซิฟกเขตรอน สวนแปซิฟกตะวันออกหรือบริเวณชายฝงประเทศ
เอกวาดอรและเปรูมีการไหลขึ้นของน้ําเย็นระดับลางขึ้นไปยังผิวน้ําซึ่งทําใหบริเวณดังกลาวแหงแลง
สถานการณเชนนี้เปนลักษณะปกติเราจึงเรียกวาสภาวะปกติหรือ สภาวะที่ไมใชปรากฏการณเอลนีโญ แตมี
บอยครั้งที่สถานการณเชนนี้ถูกมองวาเปนไดทั้งสภาวะปกติและ เปนปรากฏการณลานีญา อยางไรก็ตามเมื่อ
พิจารณารูปแบบของสภาวะปรากฏการณลานีญา (ภาพที่3.4) จะเห็นไดวาปรากฏการณลานีญามีความ
แตกตางจากสภาวะปกติ นั่นคือ ลมคาตะวันออกเฉียงใตที่พัดปกคลุมเหนือมหาสมุทรแปซิฟกเขตรอนมีกําลัง
แรงมากกวาปกติและพัดพาผิวน้ําทะเลที่อุนจากตะวันออกไปสะสมอยูทางตะวันตกมากยิ่งขึ้น ทําใหบริเวณ
แปซิฟกตะวันตก รวมทั้งบริเวณตะวันออกและตะวันออกเฉียงใตของเอเชีย ซึ่งเดิมมีอุณหภูมิผิวน้ําทะเลสูงกวา
ทางตะวันออกอยูแลวยิ่งมีอุณหภูมิน้ําทะเลสูงขึ้นไปอีก อุณหภูมิผิวน้ําทะเลที่สูงขึ้นสงผลใหอากาศเหนือบริเวณ
ดังกลาวมีการลอยตัวขึ้นและกลั่นตัวเปนเมฆและฝน สวนแปซิฟกตะวันออกนอกฝงประเทศเปรูและเอกวาดอร
นั้นขบวนการไหลขึ้นของน้ําเย็นระดับลางไปสูผิวน้ํา (upwelling) จะเปนไปอยางตอเนื่องและรุนแรง อุณหภูมิ
ที่ผิวน้ําทะเลจึงลดลงต่ํากวาปกติ
