Page 51 - Management_agricultural_drought_2561

44

สีใส (2547) ไดวิเคราะหหาพื้นที่เสี่ยงภัยแลงในจังหวัดพิษณุโลก โดยการประยุกตใชระบบ
สารสนเทศภูมิศาสตร ใชตัวแปรดานสิ่งแวดลอม 15 ตัวแปร รวม 4 ดาน คือดานน้ําฝน ดานศักยภาพน้ําใตดิน

และลุมน้ํา ดานระยะหางจากแหลงน้ํา และดานสภาพภูมิประเทศและดิน จําแนกระดับการศึกษาออกเปน 4
ระดับ คือ ไมเสี่ยง เสี่ยงต่ํา เสี่ยงปานกลาง และเสี่ยงสูง จากการศึกษาพบวา ตัวแปรทั้ง 15 ตัวแปร สามารถใช
รวมกันเพื่ออธิบายความเสี่ยงตอภัยแลงของพื้นที่ไดรอยละ 95.4 โดยระดับความเสี่ยงภัยแลงมีความสัมพันธ
กับปจจัยดานศักยภาพน้ําใตดินและลุมน้ํา(R=0.95) มากกวาปจจัยดานสภาพภูมิประเทศและดิน ปจจัยดาน

ระยะหางจากแหลงน้ําปจจัยดานน้ําฝน (R=0.92, 0.91, 0.88) ตามลําดับ และพบวามี 4 ตัวแปร ที่มี
ความสัมพันธสูงกับระดับความเสี่ยงภัยแลงคือ ระยะหางจากพื้นที่ชลประทาน ศักยภาพชั้นหินใหน้ํา
ความสามารถใหน้ําของบอบาดาล และระยะหางจากแหลงน้ําผิวดิน ซึ่งจากการวิเคราะหพบวาจังหวัด
พิษณุโลกมีพื้นที่ทั้งหมด 6,809,375 ไร เปนพื้นที่ที่ไมเสี่ยงภัยแลง 1,564,234 ไร (23.14%) เสี่ยงภัยแลงระดับ

ต่ํา 1,971,628 ไร (29,17%)เสี่ยงภัยแลงระดับปานกลาง 2,024,055 ไร (29.94%) และเสี่ยงภัยแลงระดับสูง
1,199,458 ไร (17.75%)
จิราพร (2549) ไดใชระบบสารสนเทศภูมิศาสตรเพื่อประเมินหาพื้นที่เสี่ยงตอการเกิดภัยแลงโดย
วิเคราะหการถดถอยในพื้นที่จังหวัดลพบุรี โดยใชปจจัยดานอุตุนิยมวิทยา อุทกวิทยา อุทกธรณีวิทยา ภูมิ

ประเทศ ดานปฐพีวิทยา และการใชประโยชนที่ดิน ผลการศึกษา พบวาปจจัยที่มีอิทธิพลตอการเกิดภัยแลง
อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับเชื่อมั่นรอยละ 95 มี 6 ตัวแปรคือ จํานวนวันฝนตกรายปเฉลี่ย ความลาดชัน
ของพื้นที่ การใชประโยชนที่ดิน ระดับความสูงของพื้นที่ ระยะหางจากพื้นที่ชลประทาน และปริมาณน้ําฝนราย

ปเฉลี่ย สําหรับปริมาณน้ําใตดิน และคุณสมบัติในการระบายน้ํา ไมมีความสัมพันธตอการเกิดภัยแลงที่ระดับ
ความเชื่อมั่นรอยละ 95
นิทัศน (2549) ไดศึกษาคําจํากัดความและเกณฑการกําหนดภัยแลงในประเทศไทยบริเวณพื้นที่
ลุมน้ํายม โดยมีวัตถุประสงคเพื่อหาตัวบงชี้ภัยแลง และมีการตั้งสมมุติฐานวาสวนใหญภัยแลงเกิดจากการที่มี
ฝนตกนอยกวาเกณฑปกติ และ ทําใหเกิดปริมาณการไหลนอยกวาปกติ ซึ่งตัวบงชี้ภัยแลงในเชิงอุทกวิทยาและ

อุตุนิยมวิทยานี้ สามารถนําไปใชประโยชนในการเตือนภัยแลง เพื่อเตรียมตัวปองกันและบรรเทาภัยแลงได จาก
การศึกษาพบวาปริมาณน้ําฝนและปริมาณน้ําทาสามารถใชเปนตัวบงชี้วาเกิดภัยแลงไดโดยมีความถูกตอง
รอยละ 69 และรอยละ 68 ตามลําดับ

วิภพ (2549) ไดศึกษาการประยุกตใชขอมูลดาวเทียมและระบบสารสนเทศภูมิศาสตรเพื่อ
วิเคราะหหาพื้นที่เสี่ยงตอความแหงแลงทางกายภาพของดินในอําเภอบานดานลานหอย จังหวัดสุโขทัย โดย
การประยุกตใชดาวเทียมเพื่อสรางขอมูลตัวแปรเชิงพื้นที่และใชประกอบในการกําหนดพื้นที่เสี่ยงตอความแหง
แลง ไดแกขอมูลการใชประโยชนจากที่ดิน ขอมูลการคายระเหยน้ํา ขอมูลระยะหางจากแหลงน้ํา และการ

ประยุกตใชระบบสารสนเทศภูมิศาสตรเปนเครื่องมือในการจําลองขอมูลตัวแปรเชิงพื้นที่ ไดแก ปริมาณน้ําฝน
จํานวนวันที่ฝนตก ความชื้นสัมพันธ อุณหภูมิอากาศ การคายระเหยน้ํา ศักยภาพของชั้นหินในน้ําของดิน
ระยะหางแหลงน้ําผิวดิน ความลาดชัน ความสูงต่ําของพื้นที่ และความสามารถการระบายน้ําของดิน จาก
การศึกษาพบวาตัวแปรดานกายภาพที่สําคัญและเปนสาเหตุการเกิดความแหงแลงคือ การระบายน้ําของดิน

ระดับดี ปริมาณน้ําฝนเฉลี่ย และการคายระเหยน้ํา โดยเฉพาะอยางยิ่งการระบายน้ําของดินระดับดีเปนตัวแปร
ที่สําคัญที่สุดในการกําหนดพื้นที่เสี่ยงตอความแหงแลง และเมื่อศึกษาเปรียบเทียบการกําหนดพื้นที่เสี่ยงตอ
ความแหงแลงของทั้งสองวิธี พบวาการกําหนดคาคะแนนความแหงแลงมาตรฐานของทั้งสองวิธีการไมมีความ
แตกตางกันที่ระดับนัยสําคัญ 0.05 และตรวจสอบความถูกตองของแผนที่การกําหนดพื้นที่เสี่ยงตอความแหง