Page 66 - คาดการณ์พื้นที่เกษตรเสี่ยงภัยแล้งปี2558

57

0.911 รองลงมาคือลักษณะเนื้อดิน ซึ่งมีคาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธเทากับ 0.852 สาหรับปจจัยอื่นๆ ที่ใชใน
การศึกษามีคาความสัมพันธไมแตกตางกัน และผลการศึกษา ความเสี่ยงตอความแหงแลง

จิตราพร (2554) ไดศึกษาเรื่องการวิเคราะหพื้นที่เสี่ยงภัยแลงบริเวณลุมน้ําแมกลาง เพื่อการใช
ประโยชนที่ดินอยางยั่งยืน โดยมีวัตถุประสงคเพื่อวิเคราะหหาพื้นที่เสี่ยงภัยแลง และเสนอแนะแนวทางเพื่อให
เกิดการใชประโยชนที่ดินอยางยั่งยืนบริเวณลุมน้ําแมกลาง จังหวัดเชียงใหม โดยใชการตัดสินใจแบบหลาย
เกณฑและระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตรทําการศึกษาวิเคราะห 7 เกณฑปจจัยที่เกี่ยวของ ไดแก ปริมาณ

น้ําฝนเฉลี่ยรายป การใชประโยชนที่ดิน ความสามารถในการอุมน้ําของดิน คาการใชน้ําของพืช ความหนาแนน
ของลําธาร ขนาดของพื้นที่ลุมน้ํายอย และความลาดชัน รวมกับการประยุกตใชวิธีการตัดสินใจดวย
กระบวนการวิเคราะหตามลําดับชั้นเพื่อลําดับหนวยพื้นที่ศึกษาและจัดกลุมตามระดับความเสี่ยงภัยแลงเปน 5
ระดับ คือ พื้นที่เสี่ยงตอการเกิดภัยแลงมากที่สุด มาก ปานกลาง นอย และไมเสี่ยงตอการเกิดภัยแลงจาก

การศึกษา พบวาพื้นที่ลุมน้ําแมกลางซึ่งมีเนื้อที่ทั้งหมด 606.07 ตารางกิโลเมตร ถูกจัดเปนพื้นที่เสี่ยงตอการ
เกิดภัยแลงมากที่สุด 3,528 ไร หรือ 5.65 ตารางกิโลเมตร พื้นที่เสี่ยงตอการเกิดภัยแลงมาก 16,541 ไร หรือ
26.47 ตารางกิโลเมตร พื้นที่เสี่ยงตอการเกิดภัยแลงปานกลาง 103,055 ไร หรือ 164.85 ตารางกิโลเมตร
พื้นที่เสี่ยงตอการเกิดภัยแลงนอย192,959 ไร หรือ 308.73 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ที่ไมเสี่ยงตอการเกิดภัยแลง

62,711 ไร หรือ100.34 ตารางกิโลเมตร โดยแนวทางบรรเทาภาวะภัยแลงในพื้นที่ที่สามารถกระทําไดตามแนว
ทางการใชประโยชนที่ดินอยางยั่งยืน คือ การปองกันรักษาและฟนฟูพื้นที่ปาไม การสรางแหลงเก็บกักน้ํา การ
จัดระบบปลูกพืชโดยการเลือกชนิดพันธุพืชและชวงเวลาปลูกที่เหมาะสมและการอนุรักษดินและน้ําโดยการ

ปลูกหญาแฝก และการเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน
3.3.3 งานวิจัยเกี่ยวกับการประเมิน ติดตาม และตรวจสอบความแหงแลง
อภิรัฐ (2544) ไดประเมินความแหงแลงดวยดัชนีความแหงแลงโดยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร
ในลุมน้ําแมกลอง ขอมูลที่นํามาวิเคราะหคือ ปริมาณน้ําฝนรายวัน จํานวนวันที่ฝนตก จํานวนวันที่ฝนทิ้งชวง
สูงสุดรายป และการใชที่ดิน ดัชนีความแหงแลงรายป ที่เลือกใช คือ decile range ดัชนีความแหงแลงราย

เดือน generalized monsoon index (GMI) และ aridity index จากการศึกษาสามารถระบุไดวาเขตที่มี
สภาวะฝนแลงที่สุด คือ ลุมน้ํายอยลําตะเพิน และเขตที่มีสภาวะฝนปกติและชุมชื้น คือ ลุมน้ํายอยแควใหญ
ตอนบน หวยแมจัน หวยแมละมุง หวยเขยง หวยบองตี้ หวยแมน้ํานอย ที่ราบแมกลอง และลําภาชี และดัชนี

ความแหงแลงที่เหมาะสมในการวิเคราะหความแหงแลงฝนรายปคือ Decile Range ดัชนีความแหงแลงราย
เดือนที่เหมาะสมคือ Generalized Monsoon (GMI) และ Aridity Index สําหรับฝนรายป และจํานวนวันที่มี
ฝนตกรวมในลักษณะตางๆ มีความสัมพันธกันในทางเชิงลบ
อมเรศ (2546) ไดศึกษาสภาพความแหงแลงลุมน้ํายม โดยเริ่มจากการตรวจสอบสภาพความ

แหงแลงที่ผานมา คนหาสาเหตุ และความรุนแรงของสภาพความแหงแลงในแตละพื้นที่ โดยยึดหลักปริมาณน้ํา
ที่มีในพื้นที่โดยสภาพธรรมชาติคือน้ําฝนและน้ําทา เทียบกับการใชน้ําในกิจกรรมตางๆ ในแตละพื้นที่แลว
กําหนดดัชนีวัดความแหงแลงในแตละพื้นที่ลุมน้ํายม จากการศึกษาพบวา พื้นที่ลุมน้ํายมตอนลางในแมน้ํายม
สายหลักจะประสบปญหาขาดแคลนน้ําโดยเฉลี่ยเกือบทุกป และในรอบ 5-6 ป จะรุนแรงมากครั้งหนึ่ง สวน

พื้นที่ที่อยูไกลจากแมน้ําก็ประสบปญหาภัยแลงในชวงตนฤดูฝนและในฤดูแลง เนื่องจากปริมาณฝนในชวงฤดู
แลงมีคานอยมากสวนในพื้นที่ลุมน้ํายมตอนบนประสบปญหาความแหงแลงนอยกวาตอนลาง เนื่องจากปริมาณ
ฝนโดยรวมสูงกวาพื้นที่อื่นๆ และการใชน้ํายังอยูในเกณฑต่ํา สวนน้ําอุปโภคบริโภคขาดแคลนมากในชวงฤดูแลง
เกือบทุกพื้นที่ของลุมน้ํายม แตจะขาดแคลนน้ําในพื้นที่จังหวัดสุโขทัยและจังหวัดแพร นอกจากนี้ยังพบวาใน