Page 25 - พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
P. 25
บทที่ 3
ผลการดำเนินการ
3.1 ความหมายของอุทกภัย
อทกภัย/น้ำท่วม คือ ภัยและอนตรายที่เกิดจากสภาวะน้ำท่วมพนดินสูงกว่าระดับปกติหรือน้ำท่วมฉับพลัน
ั
ุ
ื้
ซึ่งมีสาเหตุมาจากการเกิดฝนตกหนักหรือฝนต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งอาจเนื่องมาจากหย่อมความกดอากาศต่ำ
พายุหมุนเขตร้อน ได้แก่ พายุดีเปรสชั่น พายุโซนร้อน พายุใต้ฝุ่น ร่องมรสุมหรือร่องความกดอากาศต่ำ
ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ จนทำให้มีปริมาณน้ำส่วนเกินมาเติม
ปริมาณน้ำผิวดินที่มีอยู่ตามสภาพปกติ จนเกินขีดความสามารถการระบายน้ำของแม่น้ำ ลำคลอง และ
ยังมีสาเหตุมาจากการกระทำของมนุษย์โดยการปิดกั้นการไหลของน้ำตามธรรมชาติ จนเป็นอนตรายต่อชีวิต
ั
และทรัพย์สินของประชาชน
3.2 ประเภทและลักษณะของอุทกภัย
ลักษณะของอทกภัยมีความรุนแรง และรูปแบบต่าง ๆ กันขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศ
ุ
และสิ่งแวดล้อมของแต่ละพื้นที่โดยมีลักษณะดังนี้
3.2.1 น้ำป่าไหลหลาก หรือน้ำท่วมฉับพลัน (Flash flood) เป็นภาวะน้ำท่วมที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน
ื้
ในพนที่ เนื่องจากฝนตกหนักในบริเวณพนที่ซึ่งมีความชันมาก มักจะเกิดขึ้นในที่ราบต่ำหรือที่ราบลุ่ม
ื้
ื้
ื้
บริเวณใกล้ภูเขาต้นน้ำ ที่ราบระหว่างหุบเขา เช่น บริเวณต้นน้ำซึ่งมีความลาดชันของพนที่มาก พนที่ป่าที่ถูก
ทำลายไปทำให้การกักเก็บน้ำหรือการต้านน้ำลดน้อยลง มักเกิดขึ้นหลังจากฝนตกหนักเหนือภูเขาต่อเนื่อง
เป็นเวลานาน ทำให้จำนวนน้ำสะสมมีปริมาณมากจนพนดินและต้นไม้ดูดซับไม่ไหวน้ำจึงไหลบ่าลงสู่
ื้
ั
ที่ราบต่ำด้านล่างอย่างรวดเร็วและรุนแรง ทำให้บ้านเรือนพงเสียหายและอาจทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้
ุ
3.2.2 น้ำท่วม หรือน้ำท่วมขัง (Inundation) เป็นลักษณะของอทกภัยที่เกิดขึ้นจากปริมาณน้ำ
สะสมจำนวนมากที่ไหลบ่าในแนวระนาบจากทสูงไปยังที่ต่ำเข้าท่วมอาคารบ้านเรือน พชสวนไร่นาได้รับ
ี่
ื
ความเสียหายหรือเป็นสภาพน้ำท่วมขังในเขตเมืองใหญ่ที่เกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องเป็นเวลานาน
มีสาเหตุมาจากระบบการระบายน้ำไม่ดีพอ มีสิ่งกอสร้างกดขวางทางระบายน้ำ หรือเกิดน้ำทะเลหนุนสูง
ี
่
กรณีพื้นที่อยู่ใกล้ชายฝั่งทะเล
3.2.3 น้ำล้นตลิ่ง (Over bank flow) เกิดขึ้นจากปริมาณน้ำจำนวนมากที่เกิดจากฝนหนักต่อเนื่อง
ึ้
ที่ไหลลงสู่ลำน้ำ หรือแม่น้ำมีปริมาณมากจนระบายลงสู่ลุ่มน้ำด้านล่างหรือออกสู่ปากน้ำไม่ทัน มักเกิดขน
บริเวณที่ราบลุ่มริมแม่น้ำ ทำให้เกิดสภาวะน้ำล้นตลิ่งเข้าท่วมพนที่สวน นาข้าวและบ้านเรือนตามสองฝั่งน้ำ
ื้
จนได้รับความเสียหาย ถนนหรือสะพานอาจชำรุด ทางคมนาคมถูกตัดขาดได้ (กรมอุตุนิยมวิทยา, 2565)
