Page 26 - พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

17

3.3 ปัญหาและสาเหตุของการเกิดอุทกภัย

การพจารณาในเรื่องการเกิดน้ำท่วมนั้นอาจพจารณาปัจจัย 2 ประเด็น คือ พิจารณาปัญหาหรือ
ิ
ิ
สิ่งที่เป็นต้นเหตุทำให้เกิดน้ำท่วมและพิจารณาถึงปัจจัยที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดน้ำท่วม
3.3.1 สาเหตุทำให้เกิดน้ำท่วม แบ่งได้ 3 กรณี คือ จากน้ำฟ้า น้ำจากแหล่งเก็บกักน้ำ และน้ำทะเลหนุน

้
้
1) น้ำท่วมจากน้ำฟา (Precipitation) ซึ่งน้ำฟาหมายถึง สภาวะของน้ำที่ตกลงมาจาก
ท้องฟ้า อาจจะเป็นลักษณะ ฝน หิมะ ละอองหรือลูกเห็บ โดยทั่วไปแล้วถือว่าฝนเป็นปัจจัยสำคัญททำให้
ี่
เกิดอทกภัย และฝนที่มีปริมาณมากจนทำให้เกิดอทกภัยได้นั้นมาจากหย่อมความกดอากาศต่ำ พายุฝน
ุ
ุ
ร่องมรสุม และลมมรสุมซึ่งแบ่งเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ดังนี้คือ
้
ั
(1) พายุฝนฟาคะนอง มีลักษณะเป็นลมพดย้อนไปมาหรือพดเคลื่อนตัวไปในทิศทางเดียวกัน
ั
่
อาจเกิดจากพายุที่ออนตัวและลดความรุนแรงของลมลง หรือเกิดจากหย่อมความกดอากาศต่ำ
ร่องความกดอากาศต่ำอาจไม่มีทิศทางที่แน่นอน หากสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ของการเกิดฝนเหมาะสม
ก็จะเกิดฝนตกมีลมพัด
(2) พายุหมุนเขตร้อนต่าง ๆ เช่น เฮอร์ริเคน ไต้ฝุ่น และไซโคลน ซึ่งล้วนเป็นพายุหมุน
ขนาดใหญ่เช่นเดียวกัน และจะเกดขึ้นหรือเริ่มต้นก่อตัวในทะเล หากเกดเหนือเส้นศูนย์สูตรจะมีทิศทาง
ิ
ิ
การหมุนทวนเข็มนาฬิกา และหากเกิดใต้เส้นศูนย์สูตรจะหมุนตามเข็มนาฬิกาโดยมีชื่อต่างกันตามสถานที่เกิด
ดังนี้

- พายุเฮอร์ริเคน (Hurricane) เป็นชื่อเรียกพายุหมุนที่เกิดบริเวณทิศตะวันตก
ิ
ของมหาสมุทรแอตแลนติก เช่น บริเวณฟลอริดา สหรัฐอเมริกา อาวเม็กซโก ทะเลแคริบเบียน เป็นต้น
่
รวมทั้งมหาสมุทรแปซิฟิกบริเวณชายฝั่งประเทศเม็กซิโก
- พายุไต้ฝุ่น (Typhoon) เป็นชื่อพายุหมุนที่เกิดทางทิศตะวันตกของมหาสมุทร

แปซิฟิกเหนือ เช่น บริเวณทะเลจีนใต้ อ่าวไทย อ่าวตังเกี๋ย ประเทศญี่ปุ่น
- พายุไซโคลน (Cyclone) เป็นชื่อพายุหมุนที่เกิดในมหาสมุทรอนเดียเหนือ เช่น
ิ
่
บริเวณอาวเบงกอล ทะเลอาหรับ เป็นต้น แต่ถ้าพายุนี้เกิดบริเวณทะเลติมอร์และทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
ของประเทศออสเตรเลียจะเรียกว่า พายุวิลลี-วิลลี (willy-willy)

- พายุโซนร้อน (Tropical storm) เกิดขึ้นเมื่อพายุเขตร้อนขนาดใหญ่ ออนกำลังลง
่
ขณะเคลื่อนตัวในทะเล และความเร็วที่จุดศูนย์กลางลดลงเมื่อเคลื่อนเข้าหาฝั่ง
- พายุดีเปรสชัน (Depression) เกิดขึ้นเมื่อความเร็วลดลงจากพายุโซนร้อน

ซึ่งก่อให้เกิดพายุฝนฟ้าคะนองธรรมดาหรือฝนตกหนัก
(3) พายุทอร์นาโด (Tornado) เป็นชื่อเรียกพายุหมุนที่เกิดในทวีปอเมริกา มีขนาดเนื้อที่เล็ก
ื่
หรือเส้นผ่าศูนย์กลางน้อย แต่หมุนด้วยความเร็วสูง หรือความเร็วที่จุดศูนย์กลางสูงมากกว่าพายุหมุนอน ๆ
ก่อให้เกิดความเสียหายได้รุนแรงในบริเวณที่พดผ่านเกิดได้ทั้งบนบกและในทะเล หากเกิดในทะเล
ั
จะเรียกว่า นาคเล่นน้ำ (Water spout) บางครั้งอาจเกิดจากกลุ่มเมฆบนท้องฟ้าแต่หมุนตัวยื่นลงมาจาก

ท้องฟ้าไม่ถึงพื้นดินมีรูปร่างเหมือนงวงช้างจึงเรียกกันว่า ลมงวง
(4) ร่องมรสุมหรือร่องความกดอากาศต่ำ (Intertropical convergence zone)
ใช้ตัวย่อ ICZ หรือ ITCZ, Equaltorial trough หรือ Monsoon trough) มีลักษณะเป็นแนวพาดขวาง

ิ
ทิศตะวันตก-ตะวันออกในเขตร้อนใกล้อเควเตอร์ ร่องมรสุมจะเลื่อนขึ้นลงและพาดผ่านประเทศไทย
ช้ากว่าแนวโคจรของดวงอาทิตย์ประมาณ 1 เดือน ความกว้างของร่องมรสุมประมาณ 6-8 องศาละติจูด