Page 10 - Management_agricultural_drought_2561

4

2.2 สภาพภูมิอากาศ

2.2.1 ลมมรสุมกับภูมิอากาศของประเทศไทย
ประเทศไทยอยูภายใตอิทธิพลของมรสุมสองชนิด คือ มรสุมตะวันตกเฉียงใต และมรสุม
ตะวันออกเฉียงเหนือ
1) มรสุมตะวันตกเฉียงใต

มรสุมตะวันตกเฉียงใตพัดปกคลุมประเทศไทยระหวางกลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือน
ตุลาคม โดยมีแหลงกําเนิดจากบริเวณความกดอากาศสูงในซีกโลกใตบริเวณมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งพัดออกจาก
ศูนยกลางเปนลมตะวันออกเฉียงใต และเปลี่ยนเปนลมตะวันตกเฉียงใตเมื่อพัดขามเสนศูนยสูตร มรสุมนี้จะนํา

มวลอากาศชื้นจากมหาสมุทรอินเดียมาสูประเทศไทย ทําใหมีเมฆมากและฝนชุกทั่วไป โดยเฉพาะอยางยิ่งตาม
บริเวณชายฝงทะเลและเทือกเขาดานรับลมจะมีฝนมากกวาบริเวณอื่น
2) มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ
หลังจากหมดอิทธิพลของมรสุมตะวันตกเฉียงใตแลวประมาณกลางเดือนตุลาคมจะมีมรสุม
ตะวันออกเฉียงเหนือพัดปกคลุมประเทศไทยจนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ มรสุมนี้มีแหลงกําเนิดจากบริเวณ

ความกดอากาศสูงในซีกโลกเหนือแถบประเทศมองโกเลียและจีน จึงพัดพาเอามวลอากาศเย็นและแหงจาก
แหลงกําเนิดเขามาปกคลุมประเทศไทย ทําใหทองฟาโปรง อากาศหนาวเย็นและแหงแลงทั่วไป โดยเฉพาะ
ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สวนภาคใตจะมีฝนชุกโดยเฉพาะภาคใตฝงตะวันออก เนื่องจากมรสุม

นี้นําความชุมชื้นจากอาวไทยเขามาปกคลุมการเริ่มตนและสิ้นสุดมรสุมทั้งสองชนิดอาจผันแปรไปจากปกติไดใน
แตละป
2.2.2 ฤดูกาล
ประเทศไทยโดยทั่ว ๆ ไปสามารถแบงออกไดเปน 3 ฤดู ดังนี้ (ภาพที่ 2.2)

1) ฤดูรอน เริ่มตั้งแตกลางเดือนกุมภาพันธไปจนถึงกลางเดือนพฤษภาคม ซึ่งเปนชวงเปลี่ยน
จากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเปนมรสุมตะวันตกเฉียงใต และเปนระยะที่ขั้วโลกเหนือหันเขาหาดวงอาทิตย
โดยเฉพาะเดือนเมษายนบริเวณประเทศไทยมีดวงอาทิตยอยูเกือบตรงศีรษะในเวลาเที่ยงวัน ทําใหไดรับความ
รอนจากดวงอาทิตยเต็มที่ สภาวะอากาศจึงรอนอบอาวทั่วไป ในฤดูนี้แมวาโดยทั่วไปจะมีอากาศรอนและแหง

แลง แตบางครั้งอาจมีมวลอากาศเย็นจากประเทศจีนแผลงมาปกคลุมถึงประเทศไทยตอนบน ทําใหเกิดการ
ปะทะกันของมวลอากาศเย็นกับมวลอากาศรอนที่ปกคลุมอยูเหนือประเทศไทยซึ่งกอใหเกิดพายุฝนฟาคะนอง
และลมกระโชกแรงหรืออาจมีลูกเห็บตกกอใหเกิดความเสียหายได พายุฝนฟาคะนองที่เกิดขึ้นในฤดูนี้มักเรียก
อีกอยางหนึ่งวาพายุฤดูรอนลักษณะอากาศในฤดูรอนพิจารณาจากอุณหภูมิสูงสุดของแตละวัน โดยมีเกณฑการ

พิจารณาดังนี้
อากาศรอน อุณหภูมิระหวาง 35.0 องศาเซลเซียส - 39.9 องศาเซลเซียส
อากาศรอนจัด อุณหภูมิตั้งแต 40.0 องศาเซลเซียสขึ้นไป

2) ฤดูฝน เริ่มตั้งแตกลางเดือนพฤษภาคมเมื่อมรสุมตะวันตกเฉียงใตพัดปกคลุมประเทศไทย
และรองความกดอากาศต่ําพาดผานประเทศไทยทําใหมีฝนชุกทั่วไป รองความกดอากาศต่ํานี้ปกติจะพาดผาน
ภาคใตในเดือนพฤษภาคม แลวจึงเลื่อนขึ้นไปทางเหนือตามลําดับจนถึงชวงประมาณปลายเดือนมิถุนายนจะ
พาดผานอยูบริเวณประเทศจีนตอนใต ทําใหฝนในประเทศไทยลดลงระยะหนึ่งและเรียกวาฝนทิ้งชวง ซึ่งอาจ
นานประมาณ 1 - 2 สัปดาห หรือบางปอาจเกิดขึ้นรุนแรง และมีฝนนอยนานนับเดือน ในเดือนกรกฎาคมปกติ

รองความกดอากาศต่ําจะเลื่อนกลับลงมาทางใตพาดผานบริเวณประเทศไทยอีกครั้งทําใหมีฝนชุกตอเนื่อง
จนกระทั่งมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดเขามาปกคลุมประเทศไทยแทนที่มรสุมตะวันตกเฉียงใตประมาณ