Page 23 - น้ำท่วมซ้ำซาก 10 จังหวัดภาคเหนือ
P. 23
15
บทที่ 3
ปัญหาและผลกระทบจากอุทกภัย
3.1 ความหมายของอุทกภัย
อุทกภัย/น้ําท่วม คือ ภัยและอันตรายที่เกิดจากสภาวะน้ําท่วมหรือน้ําท่วมฉับพลัน มีสาเหตุมาจากการ
เกิดฝนตกหนักหรือฝนต่อเนื่องเป็นเวลานานซึ่งอาจเนื่องมาจากหย่อมความกดอากาศต่ํา พายุหมุนเขตร้อน
ได้แก่ พายุดีเปรสชั่น, พายุโซนร้อน, พายุใต้ฝุ่น ร่องมรสุมหรือร่องความกดอากาศต่ํา ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้
ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ และเขื่อนพัง เป็นต้น
3.2 ลักษณะของอุทกภัย
ลักษณะของอุทกภัยมีความรุนแรง และรูปแบบต่าง ๆ กัน ขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศ และ
สิ่งแวดล้อมของแต่ละพื้นที่โดยมีลักษณะดังนี้
3.2.1 น้ําป่าไหลหลาก หรือน้ําท่วมฉับพลัน มักจะเกิดขึ้นในที่ราบต่ําหรือที่ราบลุ่มบริเวณใกล้ภูเขาต้น
น้ํา ที่ราบระหว่างหุบเขา เช่น บริเวณต้นน้ําซึ่งมีความชันของพื้นที่มาก พื้นที่ป่าที่ถูกทําลายไปทําให้การกักเก็บ
น้ําหรือการต้านน้ําลดน้อยลง เกิดขึ้นเนื่องจากฝนตกหนักเหนือภูเขาต่อเนื่องเป็นเวลานาน ทําให้จํานวนน้ํา
สะสมมีปริมาณมากจนพื้นดิน และต้นไม้ดูดซับไม่ไหวน้ําจึงไหลบ่าลงสู่ที่ราบต่ําด้านล่างอย่างรวดเร็วและ
รุนแรง ทําให้บ้านเรือนพังเสียหาย และอาจทําให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้
3.2.2 น้ําท่วม หรือน้ําท่วมขัง เป็นลักษณะของอุทกภัยที่เกิดขึ้นจากปริมาณน้ําสะสมจํานวนมาก ที่
ไหลบ่าในแนวระนาบ จากที่สูงไปยังที่ต่ําเข้าท่วมอาคารบ้านเรือน พืชสวนไร่นาได้รับความเสียหาย หรือเป็น
สภาพน้ําท่วมขังในเขตเมืองใหญ่ที่เกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องเป็นเวลานาน มีสาเหตุมาจากระบบการระบาย
น้ําไม่ดีพอ มีสิ่งก่อสร้างกีดขวางทางระบายน้ํา หรือเกิดน้ําทะเลหนุนสูงกรณีพื้นที่อยู่ใกล้ชายฝั่งทะเล
3.2.3 น้ําล้นตลิ่ง เกิดขึ้นจากปริมาณน้ําจํานวนมากที่เกิดจากฝนหนักต่อเนื่องที่ไหลลงสู่ลําน้ํา หรือ
แม่น้ํามีปริมาณมากจนระบายลงสู่ลุ่มน้ําด้านล่างหรือออกสู่ปากน้ําไม่ทัน ทําให้เกิดสภาวะน้ําล้นตลิ่งเข้าท่วม
เรือกสวน ไร่นา และบ้านเรือนตามสองฝั่งน้ํา จนได้รับความเสียหาย ถนน หรือสะพานอาจชํารุด ทางคมนาคม
ถูกตัดขาดได้ (ที่มา: http://www.tmd.go.th/info/info.php?FileID=70 สืบค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2556)
3.3 ปัญหาและสาเหตุของการเกิดอุทกภัย
การพิจารณาในเรื่องการเกิดน้ําท่วมนั้นอาจพิจารณาปัจจัย 2 ประเด็น คือ พิจารณาปัญหาหรือสิ่งที่
เป็นต้นเหตุทําให้เกิดน้ําท่วม และพิจารณาถึงปัจจัยที่เป็นสาเหตุที่ทําให้เกิดน้ําท่วม
3.3.1 ต้นเหตุท้าให้เกิดน้้าท่วม แบ่งได้ 3 กรณี คือ จากน้ําฟ้า น้ําจากแหล่งเก็บกักน้ํา และน้ําทะเลหนุน
3.3.1.1 น้ําท่วมจากน้ําฟ้า (Precipitation) ซึ่งน้ําฟ้าหมายถึง สภาวะของน้ําที่ตกลงมาจาก
ท้องฟ้า อาจจะเป็นลักษณะ ฝน หิมะ ละอองหรือลูกเห็บ โดยทั่วไปแล้วถือว่าฝนเป็นปัจจัยสําคัญที่ทําให้เกิด
