Page 9 - พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
P. 9
บทที่ 1
บทนำ
1.1 หลักการและเหตุผล
น้ำท่วมหรืออุทกภัย เป็นภัยที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อประเทศอย่างมากไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจ
โดยรวมของประเทศชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนโดยเฉพาะกับภาคการเกษตรซึ่งได้รับความเสียหาย
เป็นจำนวนมาก ปัจจุบันการเกิดอุทกภัยในประเทศไทย พบว่า เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปีในทุกภาคของประเทศ
ิ่
และมีแนวโน้มเพมมากขึ้นตามสภาวะการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ การใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
โดยไม่คำนึงถึงสมดุลทางระบบนิเวศทำให้เกิดความเสื่อมโทรมของทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม โดยมีโอกาส
ื้
เกิดขึ้นได้ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงต้นเดือนมกราคม และบางพนที่อาจประสบเหตุการณ์ดังกล่าว
มากกว่า 1 ครั้งในรอบปี
ลักษณะของการเกิดน้ำท่วม มีความรุนแรง และมีรูปแบบต่างๆ กัน ขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศ
และสภาพพ้นที่โดยการเกิดน้ำท่วมแบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ น้ำป่าไหลหลากหรือ
ื
น้ำท่วมฉับพลัน มักเกิดขึ้นในที่ราบต่ำหรือที่ราบลุ่มบริเวณใกล้เชิงภูเขา เนื่องจากฝนตกหนักเหนือภูเขา
ื้
ต่อเนื่องเป็นเวลานานโดยปริมาณน้ำจำนวนมากเคลื่อนตัวอย่างรวดเร็วจากที่สูงลงสู่พนที่ต่ำก่อให้เกิด
ความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน และส่งผลต่อเศรษฐกิจของประเทศ หากบริเวณดังกล่าว
เป็นแหล่งเศรษฐกิจที่สำคัญ ส่วนลักษณะที่สอง ได้แก น้ำท่วมหรือน้ำท่วมขง เป็นลักษณะของอทกภัย
ุ
ั
่
ที่เกิดขึ้นจากปริมาณน้ำสะสมจำนวนมากที่ไหลบ่าในแนวระนาบจากที่สูงไปยังที่ต่ำ หรือปริมาณจำนวนมาก
ที่เกิดจากฝนตกหนักต่อเนื่องที่ไหลลงสู่ลำน้ำหรือแม่น้ำมีปริมาณมากจนระบายลงสู่ลุ่มน้ำด้านล่างหรือ
่
ออกสู่ปากน้ำไม่ทัน ทำให้เกิดสภาวะน้ำเออล้นตลิ่งเข้าท่วมที่อยู่อาศัย และพื้นที่การเกษตรได้รับความเสียหาย
ถนน หรือสะพานอาจชำรุด ทางคมนาคมถูกตัดขาดหรือเป็นสภาพน้ำท่วมขังในเขตเมืองใหญ่ที่เกิดจากฝน
ตกหนักต่อเนื่องเป็นเวลานาน มีสาเหตุมาจากระบบการระบายน้ำไม่ดีพอ มีสิ่งก่อสร้างกีดขวางทางระบายน้ำ
ื้
หรือเกิดน้ำทะเลหนุนสูงกรณีพนที่อยู่ใกล้ชายฝั่งทะเล โดยระดับความรุนแรงขึ้นอยู่กับระยะเวลา และ
ระดับความสูงของน้ำที่ท่วมแช่ขัง
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะมีความเสี่ยงสูงน้ำท่วมซ้ำซากในบริเวณริมฝั่งเขตลุ่มน้ำมูล
โดยการระบายน้ำในภาคนี้จะมีทิศทางการไหลจากซ้ายไปขวาออกสู่แม่น้ำโขง ทำให้ความรุนแรงของ
อทกภัยขึ้นอยู่กับระดับน้ำในแม่น้ำโขง โดยหากระดับน้ำสูงจะสามารถระบายน้ำได้ช้า ความเสียหายจะ
ุ
รุนแรงและยาวนานกว่ากรณที่ระดับน้ำต่ำ ซึ่งในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงสภาพการใช้ประโยชน์ที่ดิน
ี
ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทำให้เกิดอุทกภัยขึ้นบ่อยครั้ง และทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นทุกปี
ดังนั้นการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัย เช่น ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ข้อมูลการสำรวจระยะไกล การใช้แบบจำลอง
ข้อมูลทางสถิติมาประยุกต์ใช้ในการจัดทำฐานข้อมูลและปรับปรุงแผนที่น้ำท่วมซ้ำซาก ให้มีความทันสมัย
เป็นปัจจุบัน และมีความถูกต้องมากยิ่งขึ้น เพอให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมซ้ำซาก
ื่
การเตรียมการป้องกันและเตือนภัย การวางแผนการเพาะปลูกก่อนการทำการเกษตรซึ่งจะช่วยในการป้องกัน
และบรรเทาความเสียหายจากอทกภัยที่อาจจะเกิดขึ้นต่อไป
ุ
