Page 17 - น้ำท่วมซ้ำซาก 7 จังหวัดภาคเหนือ ปรับปรุงปี2557

8

ท าให้มีน้ าและอากาศแทรกซึมลงไปได้ ท าให้เพิ่มอินทรียวัตถุผสมกับวัตถุต้นก าเนิดดินมากขึ้น ดินกลุ่มภูเขานี้

มีสีน้ าตาล น้ าตาลปนแดง มีทั้งดินเนื้อหยาบและเนื้อละเอียด อายุมากบ้างน้อยมาก พื้นที่ส่วนใหญ่ไม่เหมาะสม
กับการเกษตรควรที่จะสงวนไว้เป็นพื้นที่ป่า

2.5 ทรัพยากรน้้าและแหล่งน้้า

ภาคเหนือมีแหล่งน้ าธรรมชาติที่ส าคัญ บริเวณเทือกเขาของภาคจะเป็นแหล่งก าเนิดของแม่น้ าที่ส าคัญ
เช่น ปิง วัง ยม น่าน ซึ่งไหลมารวมกันที่จังหวัดนครสวรรค์ เป็นแม่น้ าเจ้าพระยา โดยแบ่งออกเป็น 9 ลุ่มน้ าหลัก
ประกอบไปด้วย ลุ่มน้ าปิง ลุ่มน้ าวัง ลุ่มน้ ายม ลุ่มน้ าน่าน ลุ่มน้ าโขงตอนบน ลุ่มน้ าสาละวิน ลุ่มน้ ากก ลุ่มน้ า
สะแกกรัง และลุ่มน้ าป่าสัก ส่วนการพัฒนาแหล่งน้ าชลประทานของภาคเหนือส่วนใหญ่เพื่อน ามาใช้ในด้าน

การเกษตร การอุปโภคและบริโภคต่างๆ โดยมีการพัฒนาแหล่งน้ าเพื่อการเกษตรในลุ่มน้ าที่ส าคัญ ดังต่อไปนี้
2.5.1 ลุ่มน้้าปิง มีพื้นที่ลุ่มน้ า 33,898 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่
ล าพูน ตาก ก าแพงเพชร และนครสวรรค์ ลุ่มน้ านี้แบ่งเป็น 21 ลุ่มน้ าสาขา ลุ่มน้ าปิงมีปริมาณน้ าท่าเฉลี่ย

5,877 ล้านลูกบาศก์เมตร โดยมีพื้นที่ชลประทาน 1,942,927 ไร่ มีเขื่อนกักเก็บน้ าจ านวน 3 เขื่อน ได้แก่
เขื่อนแม่งัด เขื่อนแม่กวง และเขื่อนภูมิพล
2.5.2 ลุ่มน้้าวัง มีพื้นที่ลุ่มน้ า 10,791 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 2 จังหวัด ได้แก่ ล าปางและ
ตาก มีต้นก าเนิดแม่น้ าบริเวณเทือกเขาทางตอนเหนือของจังหวัดล าปางแล้วไหลลงสู่ทางใต้ โดยไปบรรจบ
กับน้ าโขง บริเวณทางเหนือของอ าเภอบ้านตาก จังหวัดตาก กลายเป็นแม่น้ าปิงไหลลงสู่แม่น้ าเจ้าพระยาต่อไป

ลุ่มน้ าวังมีเขื่อนเก็บกักน้ าจ าวน 2 เขื่อน ได้แก่ เขื่อนกิ่วลมละเขื่อนแม่จาง
2.5.3 ลุ่มน้้ายม มีพื้นที่ลุ่มน้ า 23,616 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 9 จังหวัด ได้แก่ แพร่
นครสวรรค์ พะเยา น่าน ล าปาง ก าแพงเพชร สุโขทัย พิษณุโลก และพิจิตร ลุ่มน้ านี้แบ่งออกเป็น 12 ลุ่มน้ า

สาขา อยู่ทางทิศตะวันออกของลุ่มน้ าปิงและลุ่มน้ าวัง มีพื้นที่ชลประทาน 994,205 ไร่ และ มีเขื่อนเก็บกักน้ า
จ านวน 1 เขื่อน ได้แก่ เขื่อนแม่มอก แต่ปัจจุบันลุ่มน้ ายมยังไม่มีอ่างเก็บน้ าขนาดใหญ่จึงท าให้เกิดปัญหา
การขาดแคลนน้ าในฤดูแล้ง
2.5.4 ลุ่มน้้าน่าน มีพื้นที่ลุ่มน้ า 34,330 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 6 จังหวัด ได้แก่ น่าน

อุตรดิตถ์ พิษณุโลก พิจิตร เพชรบูรณ์ และ นครสวรรค์ ลุ่มน้ านี้แบ่งเป็น 17 ลุ่มน้ าสาขา ปัจจุบันมีเขื่อนเก็บกักน้ า
จ านวน 1 เขื่อน ได้แก่ เขื่อนสิริกิติ์ ซึ่งเป็นเขื่อนอเนกประสงค์ปิดกั้นแม่น้ าน่าน ที่อ าเภอท่าปลา จังหวัด
อุตรดิตถ์ มีความจุใช้งาน 6,660 ล้านลูกบาศก์เมตร
2.5.5 ลุ่มน้้าโขง เป็นลุ่มน้ าระหว่างประเทศ มีพื้นที่ลุ่มน้ าทั้งสิ้น 795,000 ตารางกิโลเมตร แต่พื้นที่

ลุ่มน้ าส่วนที่เป็นของไทยมีเพียง 57,422 ตารางกิโลเมตร เป็นลุ่มน้ าในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ของประเทศไทย ในภาคเหนือครอบคลุมพื้นที่ 2 จังหวัดได้แก่ พะเยา และเชียงราย ส่วนใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือครอบคลุมพื้นที่ 7 จังหวัด ได้แก่ หนองคาย สกลนคร นครพนม มุกดาหาร เลย
อุดรธานี และอุบลราชธานี ลุ่มน้ านี้แบ่งเป็น 38 ลุ่มน้ าสาขา และมีเขื่อน กักเก็บน้ าจ านวน 3 เขื่อน ได้แก่

เขื่อนห้วยหลวง เขื่อนน้ าอูน และเขื่อนน้ าพุง
2.5.6 ลุ่มน้้าสาละวิน เป็นลุ่มน้ าระหว่างประเทศ มีพื้นที่ลุ่มน้ าทั้งสิ้น 29,500 ตารางกิโลเมตร แต่พื้นที่
ลุ่มน้ าส่วนที่เป็นของไทย 17,920 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ แม่ฮ่องสอน ตาก และ

เชียงใหม่ ลุ่มน้ านี้แบ่งเป็น 17 ลุ่มน้ าสาขา เป็นลุ่มน้ าที่อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศไทย ลักษณะ
ลุ่มน้ าแคบ เรียวยาว สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นภูเขาสูง แม่น้ าส่วนใหญ่จะไหลตามแนวช่องระหว่างเขา ล าน้ า
ที่ส าคัญในลุ่มน้ านี้ ได้แก่ แม่น้ ายวม แม่ปาย แม่กลอง แม่เงา แม่สุรินทร์ แม่ริด น้ าของแม่ละมาด แม่สะเรียง