Page 10 - การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และสำรวจระยะไกล เพื่อปรับปรุงฐานข้อมูลการชะล้างพังทลายของดิน ในพื้นที่การเกษตรภาคใต้

2

1.4 ขั้นตอนและวิธีการดำเนินงาน
1.4.1 อุปกรณ์

1) ระบบ Hardware และ Software ทางด้านระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
2) ฐานข้อมูลทั่วไปและฐานข้อมูลในระบบดิจิตอลครอบคลุมพื้นที่ศึกษา
- ข้อมูลขอบเขตการปกครอง สำนักเทคโนโลยีการสำรวจและทำแผนที่ กรมพัฒนาที่ดิน

- ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 30 ปี (พ.ศ.2535-2565) กรมอุตุนิยมวิทยา
- แผนที่ชุดดิน มาตราส่วน 1:25,000 กรมพัฒนาที่ดิน

- ข้อมูลสถานภาพทรัพยากรดินและที่ดินของประเทศไทย กรมพัฒนาที่ดิน
- ข้อมูลธรณีวิทยาของประเทศไทย กรมทรัพยากรธรณี

- ข้อมูลแบบจำลองระดับสูงเชิงเลข (DEM) ขนาดความละเอียด 30 เมตร
- แผนที่สภาพการใช้ที่ดิน มาตราส่วน 1:25,000 กรมพัฒนาที่ดิน

- ข้อมูลพื้นที่ป่าไม้ (นอกเขตป่าไม้ตามกฎหมาย)
3) เครื่องแสดงพิกัดบนพื้นโลก (Global Positioning System: GPS)
4) เครื่องพิมพ์แผนที่สี

1.4.2 วิธีการ
1) ตรวจสอบเอกสารและรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการชะล้างพังทลายของดิน ทั้งในรูปแบบ

แผนที่ และรายงาน
2) นำเข้าข้อมูลในระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ให้อยู่ในรูปแบบ Digital Data
3) ประเมินค่าการสูญเสียดินโดยใช้วิธีการศึกษาจากสมการการสูญเสียดินสากล (Universal
Soil Loss Equation : USLE) คำนวณค่าการสูญเสียดินเป็นวิธีการที่ใช้ในประเทศสหรัฐอเมริกา
เป็นระยะเวลานาน และกรมพัฒนาที่ดินได้นำวิธีการนี้มาศึกษาเพื่อใช้ในการประเมินการชะล้างพังทลายของดิน

ดังนี้
A = RKLSCP

เมื่อ A คือ ค่าเฉลี่ยปริมาณการสูญเสียดินต่อหน่วยพื้นที่ (Soil Loss)

R คือ ค่าปัจจัยการชะล้างพังทลายของฝน (Rainfall and runoff erosivity factor)
K คือ ค่าปัจจัยความคงทนต่อการสูญเสียดิน (Soil erodibility factor)

L คือ ค่าปัจจัยความยาวของความลาดเท Slope length factor)

S คือ ค่าปัจจัยความชัน (Slope steepness factor)
C คือ ค่าปัจจัยการจัดการพืช (Crop management factor)

P คือ ค่าปัจจัยการป้องกันการพังทลายของดน (Conservation practice factor)
ิ
4) คำนวณค่าการสูญเสียดิน โดยใช้วิธีการประเมินค่าปัจจัยทั้ง 6 ปัจจัย นำมาใช้คำนวณค่าปริมาณ
การสูญเสียดิน โดยใช้เทคนิคสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ช่วยในการจัดการข้อมูล และทำแผนที่ตามแบบจำลอง
คณิตศาสตร์ของสมการการสูญเสียดินสากล คำนวณโดยนำค่าแต่ละปัจจัยมาคูณกัน ผลที่ได้เป็นค่าปริมาณ

การสูญเสียดิน หน่วยเป็นตันต่อเฮกแตร์ต่อปี แปลงค่าเป็นตันต่อไร่ต่อปี แล้วจัดชั้นระดับการสูญเสียดิน
เพื่อประเมินพื้นที่เสี่ยงต่อการสูญเสียดิน จำแนกเป็น 5 ระดับ ดังนี้