Page 75 - การจัดทำฐานข้อมูลและวางแผนพัฒนาพื้นที่เสี่ยงภัยลุ่มน้ำปิง

66

่

ี่
3.8 พื้นทีเสยงตอการเกิดดินถลม
3.8.1 คำจำกัดความ
ั
่
ี่

ึ่
่
ดินถลม หมายถงการเคลือนทีของแผนดินและขบวนการซงเกยวของกบการเคลื่อนท
ี่
ึ
ี่
ิ
ี
ของแผนดน หิน ตามแนวลาดชัน เนื่องจากแรงดึงดูดของโลกการเคลื่อนทของมวลเหลานีมความเร็ว
้
ปานกลางถึงเร็วมาก (คณะกรรมการจัดทำปทานุกรมปฐพวิทยา, 2541 และคณะอนุกรรมการ
ี
ี
ิ
จัดทำพจนานุกรมธรณวิทยา, 2530) ในประเทศไทยดินถลมโดยสวนใหญเกดจากฝนตกหนักมาก

บริเวณเทอกเขา
ื
ิ
3.8.2 ประเภทของการเกดดินถลม
ี
ี
ิ
ิ
ุ

ั
การเกิดดินถลมมหลายสาเหตดวยกน กรณเกดจากธรรมชาต เชน แผนดินไหว คลื่นยักษ
ภูเขาไฟระเบิด หิมะถลม ฝนตกหนัก หรือเกิดจากการกระทำของมนุษย เชน การตัดถนนบริเวณภูเขา
ุ

การขุดอโมงค เปนตน การเกดดินถลมมหลายลักษณะ แบงตามลักษณะตาง ๆ (BC Geological Survey,
ิ
ี
2006) ไดดังนี้
ั
1) แบงตามอตราการเคลื่อนท (rate of movement) โดยมชวงตั้งแตอตราการเคลื่อนที
ี่
ั
ี
่
อยางชา ๆ (มิลลิเมตรตอป) ซึ่งเรียกวาการคืบตัว (Creep) ถึงอตราการเคลื่อนทอยางรวดเร็ว (เมตรตอวินาที่)
ี่
ั
2) แบงตามลักษณะของวัตถุ โดยดินถลมทเกดมสวนประกอบของหินพนหรือดน ดนผสมกบหิน
ี
ิ
ี
ิ
ื
่
ั
้
ิ
หรือหิมะหรือเศษซากของตนไม สิ่งมีชีวิตตาง ๆ
ี่
่
ื้
ี่
3) แบงตามลักษณะการเคลือนท การเคลื่อนทของหินพนหรือดิน ดินผสมกับหิน หรือเศษซาก
ของตนไม สิงมชีวิตตาง ๆ มหลายลักษณะ เชน การเลือนไหล (slide) การถลม (slump) การไหล (flow)
ี
่
่
ี

การรวง (fall)
3.8.3 สาเหตุการเกิดดินถลม


1) สาเหตจากธรรมชาตทไมสามารถควบคุมหรือควบคมไดยาก ประกอบดวย สภาพภูมประเทศ
ุ
ี
ิ

่
ุ
ิ
ิ
ั
ไดแก ความสูง ความลาดชัน ความยาวของความลาดชัน ทศทางลาด ลักษณะแผนดน และระดบความสูงของพนท ่ ี
ิ


้
ื
่
ิ
ความตางระดับของพืนท รูปแบบ และปริมาณฝน พืชพรรณและการใชทีดน คณสมบัตทางกายภาพของดิน
้
่
ุ
ิ
ี
ธรณีวิทยา ขนาดของพืนทลุมน้ำ ปริมาณน้ำทาและอัตราการไหลของน้ำ เปนตน
่
ี
้
ึ้
2) สาเหตุจากมนุษย ซงสามารถหยุดยัง ควบคุม และปรับเปลียนใหอยูในรูปทีดีขนได
้
่
ึ่
่

่
่
ประกอบดวย การบุกรุกและตัดไมทำลายปา การแผวถางปาเพือปลูกพืชไร การเปลียนแปลงการใช
ี
้
ี
ประโยชนทีดินในพนทสูงโดยไมมการควบคม การกอสรางบานเรือน และโครงสรางพืนฐานกดขวางลำน้ำ
ุ

่
ื้
ี่

การสรางถนนในพื้นที่ภูเขา เปนตน

3.8.4 พื้นทเสี่ยงตอการเกดดินถลมในลุมน้ำปง
ี่
ิ
การวิเคราะหและประเมนพืนทเสี่ยงตอการเกิดดินถลมโดยใชแบบจำลองการวิเคราะห
ิ
้
่
ี

ู
เสถียรภาพของลาดดิน (SINMAP) ในการวิเคราะหปจจัยตาง ๆ ไดแก ขอมลปริมาณฝน ขอมลกลุมชุดดิน

ู

ิ
ลักษณะทางธรณีวิทยา ขอมูลสภาพการใชทดิน ขอมูลความสูงเชิงเลข ในการประเมนเสถียรภาพ
ี่
้
ื
่
ิ
ของลาดดน (Stability Index (SI)) พรอมกบขอมลการสำรวจในพนทีจริง เพือกำหนดระดับความเสี่ยง
ู
่

ั
ตอการเกิดดินถลมและสามารถแบงไดเปน 2 ระดับ ดังนี้

ี่
ระดับท 1 ระดับความเสี่ยงตอการเกิดดินถลมปานกลาง (คา SI มีคาเทากับ 0.5 - 1.0)
ระดับที่ 2 ระดบความเสี่ยงตอการเกดดินถลมสูง (คา SI มีคานอยกวา 0.5)
ิ
ั
้
ิ
ั้
ี่
ู
่
จากการวิเคราะหขอมลพบวา พืนทีเสี่ยงตอการเกดดินถลมในลุมน้ำปง มเนื้อททงหมด
ี
ื้
ี่
ิ
3,071,796 ไร คิดเปนรอยละ 14.26 ของพนทลุมน้ำ สามารถจัดระดับความเสี่ยงตอการเกดดินถลม

ได 2 ระดับ คือ ระดบปานกลางมเนื้อที 2,928,509 ไร คดเปนรอยละ 13.59 ของพนทลุมน้ำ และระดบสูง
ั
ี
ี่
ื้
ิ
่
ั